Geerts BoekenTip: Universele Reisgids voor Moeilijke Landen

Vanaf nu ook op deze blog te vinden: samenvattingen en recensie-achtige artikelen van boeken. Boeken waarvan ik vind dat ze ertoe doen. Die de tijd zeker waard zijn om te lezen. In deze eerste aflevering in deze categorie tip ik het boek Universele Reisgids van Moeilijke Landen, geschreven door wereldreiziger Jelle Brandt Corstius.

Algemene feitjes

  • Aantal hoofdstukken: 8
  • Aantal bladzijden: 191
  • Illustrator: Michiel van de Pol
  • Jaar van uitgave: 2012
  • Uitgever: Prometheus
  • Genre: reisgids
  • ISBN: 978 90 446 1908 9

 

Over de auteur

Jelle Brandt Corstius is een doorgewinterde (letterlijk!) Nederlander die al de nodige ervaring heeft in Rusland, aangezien hij er een aantal jaren woont. Hij heeft echter ook andere, voornamelijk oriëntaalse, landen bezocht, zoals India en Indonesië. Hij woonde van 2000 tot 2010 in Moskou, de Russische hoofdstad. Daar maakte hij maar liefst documentaires over het land, de VPRO zond ze uit. Bovendien heeft Brandt Corstius een bescheiden aantal boeken geschreven, die duiding geven over het reizen door en leven in Rusland.

De voorkant van het boekje. Foto: Geert Braam

 

Even inhoudelijk

Dit boek is bijzonder praktijk praktisch gericht en leest makkelijk weg. Het begint al bij de opbouw van het boek: wat te doen voor men vertrekt (hoofdstuk 1), dan volgt er informatie wat te doen als je eenmaal onderweg bent. Een paar hoofdstukken gaan over het reilen en zeilen in het land van bestemming. De uitgave eindigt met de terugreis en nazorg als men terug is in ons koude kikkerlandje.

Ik ontdekte dit boek door het vak ‘interculturele communicatie’, plus dat verre landen met andere gebruiken en tradities kunnen rekenen op grote belangstelling van mij. Wat gewoon bij ons is, kan in een maatschappij van duizenden kilometers verderop totaal vreemd zijn.

Ik wi niet te veel spoilen, maar toch ga ik kleine dingetjes uitlichten die een westers mens snel opvalt als hij gearriveerd is in bijvoorbeeld Rusland of een land in de regio Zuidoost-Azië. Zo is het gewoon om in Rusland bij het minste of geringste al een wodka’tje weg te drinken.

 

Voedsel & versnaperingen (hoofdstuk 5)

Volgens Brandt Corstius moet iedere westerse persoon die in zo’n ‘ver-weg-van-huis-land’ zit, rekening houden met diarree. Dit komt puur vanwege het feit dat de lokale keuken daar totaal anders is; wij in de Westerse wereld krijgen té luxe en té gezond voedsel binnen. In Rusland en Zuidoost-Azië gelden weer andere eet- en kooktradities die overigens totaal verschillen van de in Nederland bekende afhaalchinees.

Een ander element is dat je als consument daar zelf streng moet letten hoe er in lokale restaurantkeukens omgegaan wordt met de hygiëne. Je zal dus je ‘normale’ voedingsstandaarden flink naar beneden moeten bijschroeven, je ontkomt er niet aan.

Met name in Rusland vloeit de alcohol rijkelijk, het wordt daar gezien als een sociaal bindmiddel als ik de schrijver mag geloven. Op de openbare weg in Rusland is het heel normaal dat je elkaar spontaan aanspreekt met een glaasje (lees: volle fles) wodka. En daar zit een reden achter: door de alcohol voelt het alsof je lichaam de bittere kou beter doorstaat. Maar goede, warme kledij dragen blijft essentieel.

Zomaar twee pagina’s van het ‘hoofdverhaal’. Foto: Geert Braam

 

Lucratieve baantjes (hoofdstuk 7)

In het boek staat ook benoemd dat er in verre landen voor alles wel werk is. Voorbeelden hiervan zijn mensen die gebruikte dienbladen opruimen, zelfs bij de grotere fastfoodketens daar. Verder zijn er werknemers in vliegvelden, die zomaar je bagage ongevraagd op een kar zetten. Daar vragen ze dan achteraf een klein bedrag voor. En in Turkije zijn er regelmatig vrouwen op de markt te vinden die je willen wegen en je overgewicht melden via de luidspreker. Kan iedereen meegenieten!

 

Snelle tips, samengevat uit de Universele Reisgids voor Verre Landen

Er staat nog zo veel meer in het boek, wat je absoluut moet lezen ter voorbereiding op het verblijf in andere cultuurgebieden. Hier volgt een kleine bloemlezing:

  • Let goed op wat je meeneemt en wat niet. Alle voorwerpen die je inpakt moeten a) relevant zijn en b) praktisch gebruikt worden.
  • In eerste instantie: vertrouw niemand. Als goed Engelssprekende westerse man krijg je veel aandacht. Je valt op, daar kan de lokale bevolking misbruik van maken. Zo kun ze je veel geld aftroggelen als je niet scherp bent, want de inwoners zien jou als wandelende portemonnee.
  • Hou altijd, maar dan altijd alles schoon. Jouw handen, jouw kleding, jouw huid etc. worden snel de dupe van de slechte hygiëne in voornamelijk Rusland en landen in de regio van Zuidoost-Azië. Schoon drinkwater uit de kraan is in die gebieden eerder uitzondering dan regel. Let bovendien op voldoende bescherming tegen malaria en andere ziektes die je op dat moment niet kan gebruiken (wanneer wel?).
  • Doe niet alsof je alles zelf beter weet, die gedachte is al eeuwenlang achterhaald. Ga juist op avontuur met een open geest en bed je op die manier in in de tradities en cultuur die in dat verre gebied heersen.

 

Tot slot

Al met al is het een nuttig en praktisch boek. Je hoeft geen doorlopend verhaal te verwachten. Het zijn juist tips, adviezen en afraders die toegelicht worden, afgewisseld met anekdotes en bondige verhalen van Jelles avonturen. Ik vond het een makkelijk en laagdrempelig boek, deels met amusement. Ik ben verbaasd over Brandt Corstius’ schrijfstijl!

 

 

 

Boekanalyse 2: De littekens van de dag (Hans Laroes)

De auteur, Hans Laroes, was maar liefst negen jaar lang hoofdredacteur van de NOS. In die jaren heeft hij veel meegemaakt en is er veel veranderd. Zijn belevenissen en gedachtes over de journalistiek staan in dit redelijk dikke boek – tussen de voor- en achterkant zijn er krap 320 bladzijden te vinden. Best wel veel op het eerste gezicht, maar het boeit mij enorm en ik heb het boek dan ook met plezier gelezen. Laroes vertelt in het boek over alle partijen die bij het nieuws betrokken zijn, zoals de consumenten, de journalisten van de NOS zelf, en de nieuwsbronnen.

Laroes kent zijn publiek goed. TV-kijkend en radioluisterend Nederland wordt zorgvuldig onder de loep genomen, van klein (zijn dochtertje) tot groot (“hoogopgeleide volwassenen”). Daarnaast weet hij wat zijn collega’s doen. Ik vind het leuk om te lezen hoe zo’n groot en machtig nieuwscompagnie in elkaar steekt, maar ook de veranderingen, snel en langzaam, geven een goed beeld over het reilen zeilen van de verschillende deelredacties. Pluspuntje: enkele nieuwsfeiten komen terug in het verhaal, de aanval bijvoorbeeld op de Twin Towers in New York. Hier kijk je niet mee naar de happenings zelf, maar over de schouder van Laroes hoe de redactie stoeit met alle informatie en reacties.

Dit boek stimuleert mij om journalistiek te volgen, want ik droom er al van om daar te werken. Of een ander nationale zender uiteraard, maar het komt erop neer dat men zorgvuldig maar toch met enige spoed nieuws moet brengen aan een breed publiek. Door Laroes’ verhaal weet ik een beetje wat ik kan verwachten, echter moet ik nog veel leren en doen – “al doende leert men”. Journalistiek blijft veranderen, dus ik ben nieuwsgierig hoe ik over tien jaar nieuws vergaar. We zullen het zien.

Boekanalyse: Uit onbetrouwbare bron (Theo Dersjant)

De ondertitel van dit boek is “de mooiste missers in de media”. Dat is dan ook precies waar het 160 pagina’s tellend boekje over gaat: de nieuwsblunders die gemaakt zijn. Dit kan héél lang geleden gebeurd zijn – bijvoorbeeld eind 19e eeuw –  tot het recentere verleden, neem nou 1995. Het boekje onderscheidt de blunders in twee hoofdgroepen. De eerste groep blunders komt van de journalist zelf, die verkeerde informatie in de media brengt. De andere groep is de ‘vergiftigde bron’, zoals het boekje mooi vertelt. Een buitenstaander of iemand die heel graag in de media wil komen, die komt dan per abuis in de krant

“Het beste vermaak is leedvermaak” is een bijpassende slogan voor deze overzicht van foutjes (of juist de grove fouten). Per dag komen er tientallen nieuwsberichten langs, en men mag er van uitgaan dat de daarin vermelde informatie klopt. Hoor- en wederhoor, één bron is geen bron en andere regeltjes moeten voorkomen dat onjuiste berichten geplaatst worden. Enkele berichten vallen dan door de spreekwoordelijke mand en blijken achteraf niet waar te zijn. Ik vind dat het wel eens mag en kan gebeuren, maar zeker niet te vaak.

Wat mij bevalt aan dit boekje, is dat er praktische en korte voorbeelden worden gehouden. Af en toe tijdens het lezen verschijnt er dan ook een glimlach op mijn mond, omdat het een domme blooper is die ik zelfs kan vermijden. Journalistiek is werk met veel gestress denk ik, en dan kan een misser inderdaad wel eens voorbij komen. Foutje, bedankt.